Sustainable Fashion ยั่งยืนหรือแค่เป็นเทรนด์

ในต้นปีที่ผ่านมาซูเปอร์มาร์เก็ตและร้านสะดวกซื้อในประเทศไทย ขานรับนโยบายการไม่แจกถุงพลาสติกแก่ผู้บริโภค และรณรงค์ให้ผู้บริโภคนำถุงผ้ามาใข้ในการช้อปปิ้ง เพื่อลดปริมาณขยะพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (sigle-use plaatic) ที่กลายเป็นปัญหาไหลลงสู่มหาสมุทรและไปทำลายสัตว์ในท้องทะเลรวมไปถึงระบบนิเวศในท้องทะเลอีกด้วย โดยประเทศไทยเองติดอันดับ 7 ของโลกที่สร้างขยะและทิ้งขยะลงในมหาสมุทร ย้อนกลับไปในปี 2007 ยังจำกันได้ไหมว่าหนึ่งในแฟชั่นไอเท็มแห่งปีที่กลายเป็นของฮิตของมันต้องมีนั้นคืออะไร ใช่แล้วมันคือกระเป๋าผ้า I’m NOT A Plastic Bag ของดีไซเนอร์อังกฤษ Anya Hindmarch ที่ทำให้ทั่วโลกหันมาสนใจสิ่งที่เรียกว่ากระเป๋าผ้า และใช้ชดแทนกระเป๋าพลาสติกเพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่ดูเหมือนว่าหลังจากนั้นกระแสแฟชั่นรักษ์โลกก็แผ่วลง

จนเมื่อเรื่องสิ่งแวดล้อมกลายมาเป็นประเด็นใหญ่ของโลกอีกครั้ง พร้อมกับนักรณรงค์เพื่อสิ่งแวดล้อมรุ่นเยาว์ เกรต้า ธุนเบิร์ก ดูเหมือนว่ากระแสแฟชั่นรักษ์โลกก็กำลังจะกลับมาอีกครั้ง ซึ่งไม่แค่ใช่แค่ผลิตภัณฑ์ แต่รวมไปถึงแนวคิดในการผลิตและดำเนินธุรกิจแฟชั่น

แบรนด์แฟชั่นที่แข็งขันในเรื่องนี้ตั้งแต่การผลิตมีทั้ง Ermenegildo Zegna ย้อนกลับไปในคอลเลกชั่น ประจำฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน 2020 Ermenegildo Zegna เปิดตัวโปรเจ็กต์ที่ชื่อว่า #UseTheExisting ใช้ในสิ่งที่มีอยู่ การนำเอาสิ่งที่เหลือจากการผลิตกลับมาเป็นวัสดุในการผลิตใหม่ ซึ่งร้อยละ 20 ของเสื้อผ้าในคอลเลกชั่นนี้ทำมาจากไนลอนและผ้าขนสัตว์ที่ผลิตมาจากกระบวนการรีไซเคิลผ้าที่เหลือใช้จากกระบวนการการผลิตของ Ermenegildo Zegna เอง

วูล 20 เปอร์เซ็นต์จะสูญเสียไปในขั้นตอนการปั่นด้ายอีก 20 เปอร์เซ็นต์ในขั้นตอนการทอผ้าและอีก 10 เปอร์เซ็นต์สุดท้ายในขั้นตอนการตัด วูลและไนล่อนที่เหลือจากกระบวนการการผลิตในขั้นตอนต่างๆ จะถูกนำมาทำให้เกิดเป็นชิ้นงานใหม่โดยหรือนำมาผสมกับวัสดุ “ใหม่” อื่นๆ เพื่อสร้างสรรค์เนื้อผ้าใหม่ขึ้นมาจากสิ่งที่มีอยู่นั่นเอง และพัฒนาโปรเจ็กต์ #UseTheExisting ให้เติบโตมากขึ้นในคอลเลกชั่นต่อๆ มา

หรือ Prada ที่ลงนามในสัญญาการกู้ยืมเงิน 50 ล้านยูโร จากธนาคาร Crédit Agricole สถาบันการเงินที่ใหญ่ที่สุดในโลกจากฝรั่งเศส ด้วยเงื่อนไขทางด้านสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน โดยสัญญาการกู้ยืมเงินภายใต้พันธะแห่งสิ่งแวดล้อมนี้มีระยะเวลา 5 ปี โดยมีเงื่อนไขการดำเนินงานของบริษัทที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน 3 ประการ

หนึ่งคือ เกี่ยวกับร้านค้าและรีเทลที่ต้องได้มาตรฐาน Leadership in Energy and Environmental Design (LEED) ในระดับ Gold หรือ Platinum สอง พนักงานขององค์กรต้องได้รับชั่วโมงการอบรมที่เพิ่มขึ้น และข้อสุดท้ายคือการใช้วัสดุ Re-Nylon ที่ทำมาจากพลาสติกรีไซเคิลและขยะทางทะเลในการผลิตสินค้าทั้งหมดแทนการใช้ไนลอนแท้ภายในปี 2021 เรียกว่า Prada กล้ามากที่ใช้ระบบกู้เงินมาเพื่อสร้างสภาพบังคับให้บริษัทต้องดำเนินภายเพื่อลดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม

สำหรับคอลเลกชั่นฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน 2021 ที่แฟชั่นวีคเพิ่งจะผ่านพ้นไป เราจะเห็นว่าหลายแบรนด์หันมาส่งข้อความในเรื่องการใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น Balenciaga สำหรับพรีคอลเลกชั่น ฤดูร้อน 2021 อย่าง Balenciaga ที่มาพร้อมด้วยแนวความคิดใหม่ในการสร้างสรรค์เสื้อผ้า โดยเฉพาะเรื่อง ‘ความยั่งยืน’ (Sustainability) ทั้งในการออกแบบ กระบวนการผลิต และการสวมใส่ โดย 93.5% ของวัสดุที่ใช้ในการสร้างสรรค์คอลเลกชั่นนี้ได้รับการรับรองว่าเป็นวัสดุที่มีความยั่งยืนหรือสามารถนำไปอัพไซเคิล (Upcycled) ได้ และการพิมพ์ลายยังได้รับการรับรองว่ามีความยั่งยืน 100% อีกด้วย

เสื้อผ้าส่วนใหญ่ในคอลเลกชั่นนี้เป็นยูนิเซ็กซ์ ซึ่งการผลิตเสื้อผ้าด้วยโมเดลที่ไม่แบ่งแยกเพศนั้นยังช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่จะเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตอีกด้วย นอกจากนี้การทำลายชิ้นส่วนที่หลงเหลือหรือเกินจากการผลิต หรือการทำลายเสื้อผ้าเก่าจากคอลเลกชั่นก่อน ยังเป็นสิ่งที่ทำให้บาเลนเซียก้านำมาใช้ในการปรับปรุงสร้างสรรค์เพื่อปรับโครงสร้างและเทคนิคในการผลิตเพื่อที่จะไม่ก่อให้เกิดสิ่งเหล่านี้ขึ้น รวมไปถึงการเน้นย้ำแนวคิดในการค้นหาความงดงามที่แปลกใหม่เพื่อนำมาใช้ในการสร้างสรรค์เสื้อผ้าที่มีความคลาสสิก ไร้กาลเวลา

การนำเอาวัสดุอัพไซเคิลมาผสมผสานกับงานคราฟท์และการตัดเย็บด้วยเทคนิคแบบโอต์กูตูร์ เช่น โค้ตซึ่งใช้เฟอร์ถักแบบการร้อยเชือกรองเท้า นิตแวร์ที่ทำจากเศษผ้ายีนส์ งานแพตช์เวิร์กที่ใช้วัสดุจากรองเท้าบู๊ต กระเป๋าหรือกางเกงขี่มอเตอร์ไซค์ที่ค้างสต๊อก หรือแม้กระทั่งการออกแบบแพตเทิร์นชุดกระโปรงสามารถนำมาสวมใส่ได้หลากหลายแบบ สร้างสรรค์รูปทรงใหม่ๆ ของชุดได้เสมอในการสวมใส่ครั้งต่อๆ ไป

หรือ Versace ซึ่งเสื้อยืดและผ้าปิเก้ในคอลเลกชั่นฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน 2021 นี้ ทำมาจากฝ้ายออร์แกนิก เป็นการสร้างสรรค์คอลเลกชั่นที่อยู่บนพื้นฐานความยั่งยืน เสื้อผ้าบีชแวร์ใช้เส้นใยออร์แกนิก โพลีเอสเตอร์รีไซเคิลและใยสังเคราะห์ นี่เป็นส่วนหนึ่งของเป้าหมายของเวอร์ซาเช่ที่ต้องการจะพัฒนาให้เป็นแบรนด์ที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น รวมไปถึงกระบวนการการย้อมสี ทำลวดลายแพตเทิร์นบนตัวเสื้อผ้าทั้งหมดโดยใช้สารที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม

Salvatore Ferragamo เองก็เดินตามแนวทางความยั่งยืนในการผลิตแฟชั่นไอเท็มด้วยการใช้แมตทีเรียลอัพไซเคิลทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นหนัง แคชเมียร์ คอตตอนหรือไนลอนในการผลิตเสื้อผ้า เครื่องประดับ

ทั้งหมดนี้ทำให้เห็นความเคลื่อนไหวที่จริงจังและก้าวหน้ามากขึ้นของวงการแฟชั่นที่มีต่อประเด็นปัญหาเรื่องสิ่งแวดล้อม สิ่งที่ต้องมองต่อไปก็คือ จะทำอย่างไรผลิตภัณฑ์ที่มีการผลิตที่คำนึงสิ่งแวดล้อมนั้นมีมูลค่าเพิ่มมากพอที่จะทำให้ผู้บริโภคตัดสินใจซื้อ แม้ว่าด้วยราคาการผลิตอาจจะสูงกว่ามูลค่าของการผลิตในแบบดั้งเดิมก็ตาม